Viool: alle technische feitjes op een rij
De viool is een prachtig klassiek instrument en om viool te leren spelen heb je goede begeleiding nodig. Heb je altijd al vioolles willen volgen, maar je weet niet zo goed waar je moet beginnen? Wij helpen je hieronder op weg en waarom een viool er als een viool uitziet.
Wat is de geschiedenis van de viool?
De vioolfamilie bestaat uit drie instrumenten die verdacht veel op elkaar lijken. Dat zorgt soms voor enige verwarring, omdat ze door elkaar gehaald worden. Hoe onderscheid je ze toch van elkaar? Heel simpel, de viool is het kleinste instrument uit de vioolfamilie. De altviool komt daarna aan de beurt en de cello is het grootste lid van deze familie. Ze hebben elk vier snaren en deze worden zodanig gestemd dat het interval tussen elke snaar precies vijf hele toonafstanden is, oftewel een “reine kwint”. De viool, altviool en cello zijn zogenaamde strijkinstrumenten, dat houdt in dat ze (doorgaans) bespeeld worden met de strijkstok. Soms worden er ook andere technieken toegepast. Een mooi voorbeeld is de zogenaamde pizzicato techniek, waarbij de violist/cellist tokkelt met de vingers. Over het algemeen wordt aangenomen dat deze instrumenten in de 16e eeuw zijn ontstaan, tijdens de Renaissance.
Hoe wordt de viool gebouwd?
Een viool wordt over het algemeen gebouwd door een ervaren vakman, een zogenaamde vioolbouwer. Tegenwoordig zijn er maar een klein aantal ambachtslieden die dit beroep uitoefenen. Een viool bestaat uit ongeveer zestig onderdelen en de belangrijkste zijn: de klankkast, de hals, de krul, de kam, het kinstuk en het staartstuk. De vioolsnaren werden vroeger van schapendarm gemaakt. Tegenwoordig zijn er allerlei soorten vioolsnaren die uit verschillende materialen worden vervaardigd: schapendarm, staal, teflon, nylon, titanium, perlon, carbon, zilver, goud of natuurzijde. Het bouwen van een viool luistert zeer nauw en het vereist veel kennis en ervaring. De meest bekende vioolbouwer was Antonio Stradivari, die de beroemde Stradivarius violen maakte. Zijn violen zijn nog steeds in omloop, maar ze zijn uiterst zeldzaam en gewild. Zo gewild dat ze voor miljoenen euro’s op veilingen worden verkocht. De klank van de viool wordt heel erg bepaald door de gebruikte houtsoort. De meest gebruikte houtsoorten voor viool zijn: esdoorn, ebben en vurenhout. Het hout van een viool “rijpt” ook met de jaren, waardoor de klank er ook nog eens op vooruit gaat! Dus, wil je graag een viool kopen? Sta dan eens stil bij wat erbij komt kijken om het te maken.
Wat is een elektrische viool?
Een elektrische viool ziet er anders uit dan de akoestische versie, omdat een elektrische viool geen klankkast nodig heeft. De klank komt voort uit de versterker. Een zogenaamde “pick up” of element zendt het signaal van de viool via een kabel naar de versterker, die op zijn beurt weer het signaal versterkt, zodat het instrument te horen is. Het geluid komt dus niet uit de klankkast. Een elektrische kan van pas komen wanneer je bijvoorbeeld Pop/Rock muziek maakt en extra versterking nodig hebt. Een ander groot voordeel is dat je gebruik kan maken van verschillende effecten, om het geluid van je viool te vervormen.
Hoe werkt een strijkstok?
Een goede strijkstok is onmisbaar bij het bespelen van een viool. Met de strijkstok breng je namelijk de snaren van de viool in trilling. Hierbij strijk je met de beharing van de strijkstok over de snaren. De trilling van de snaren wordt via de kam overgebracht op de klankkast, waardoor de klankkast van de viool resoneert en klank produceert. De strijkstok wordt vastgehouden aan de zogenaamde “slof”. Dit is tevens de kant waar het mechanisme zich bevindt waarmee je de spanning van het haar kunt bepalen. De juist spanning is belangrijk, omdat de haren goed in contact moeten komen met de snaren, voor een fijn speelgevoel en om de snaren in trilling te brengen.
Strijkstokken bestaan grofweg uit twee onderdelen: de stok zelf en het haar. Voor de stok wordt meestal brazielhout gebruikt. Tegenwoordig zijn er ook andere varianten die bijvoorbeeld gemaakt zijn van carbon of kunststof. Voor de beharing wordt er bijna altijd paardenhaar gebruikt. Voor goedkopere strijkstokken wordt er over het algemeen synthetisch haar gebruikt. De strijkstok moet regelmatig geharst worden voor een goede wrijving en contact met de snaren. Hiervoor maken violisten gebruik van een stukje droge hars, colofonium genoemd.
Beginnen met viool leren spelen
Ben je enthousiast geworden en wil je graag meer weten over de inhoud van de lessen? Boek dan hier meteen je proefles of bekijk onze viooldocenten. Tijdens de proefles kun je kennis maken met een van onze docenten en kijken of dit instrument iets voor jou is.